Doliche’nin Steli

18.09.2007 tarihinde Doliche’nin Kutsal Alan’ında, Doliche’nin tanrısının ve eşinin tasvir edilmiş olduğu bazalt taşından Stel gün ışığına çıkarılmıştır. Başka bir buluntuda görülmeyen, insanların inançlarına göre biçimlendirilmiş, tanrı çiftinin karakterini ve temsilini sunmaktadır.

Stel’in ön yüzü iki alana bölünmüş: üstteki bölüm tanrıların dünyasını temsil etmekte, alttaki daha küçük alan ise insanlarınkini temsil etmektedir. Başlarında sivri yüksek şapkalar taşımaktalar, sol ellerinde ise bir dal tutmaktadırlar. Bunlar antik Suriye’deki rahiplerin tipik alametleridir. Doliche’nin 80 km güneydoğusunda yer alan Hierapolis’in büyük Suriye tanrıçasının adına yapılmış Kutsal Alanında da rahip resimleri oldukça benzer bir şekilde resmedilmiştir.

Stelin üst bölümünde Iuppiter Dolichenus bir boğa üzerinde dikilmektedir. Dizlere dek uzanan saçak şeritli bir peştamal giysilidir. Kalın bir kemerde kılıç asılıdır. Tanrının göğsüne dek uzanan, uzun ve sivri bir sakalı vardır. Başında küçük boynuz çiftinin süslediği yüksek bir başlık taşımaktadır. Uzun saçları örgü halinde sırtından aşağı düşmekte ve sonunda bir kıvrım yapmaktadır. Öne uzatılmış sol elinde bir yıldırım demeti tutmaktadır. Yıldırımlar güçlü silah ve havaya olan hükümdarlığının işaretini simgelemektedir. Havaya kaldırmış olduğu sağ elinde ise tanrı bir çifte balta taşımaktadır.

Tanrının tasviri İ.Ö. 3. yüzyıldan beri Yakın Doğu’da birçok hava tanrısında alışılmış olduğu modeli takip etmektedir. Bu örneğin benzeri Tell Ahmar’da bulunmuş bir hava tanrısı stelinde (İ.Ö. 9. yüzyıl) görülmektedir.

Iuno Doliche olarak adlandırılan tanrıça, tanrının sağında bir geyik üzerinde dikilmektedir. Ayak bileğine dek uzanan oldukça geniş, dört halkadan oluşmuş bir kemer ile taşınmaktadır. Sol omzundan aşağı uzanan bir mantosu vardır. Başının arka kısmı kırılmış ve kaybolmuştur. Dörtgen bir başlık (Polos) taşımaktadır. Uzun saçları ensesinden aşağı salınmıştır. Sağ elinde, tanrıçalar için tipik, bir atribü olan yuvarlak bir ayna tutmakta, aynı şekilde sol elinde tuttuğu nar, doğurganlığın simgesidir.

Stel üzerindeki Iuppiter Dolichenus gibi Iuno Dolichena da tasvirlerinden çok daha erken tanrıçaların tasvirlerinden çok büyük bir farklılık göstermemektedir. Örneğin British Museum’da bulunan kuzey Suriye’de gün ışığına çıkarılmış Kubaba’nın bir steli (İ.Ö. 9. yüzyıl)  ile karşılaştırılmaktadır.

İki tanrı arasında stilize edilmiş bir hayat ağacı görülmekte; bu bölümün üst kenarında görülen üzümler gibi tanrıların hayat bağışlayıcılıklarını simgelemektedir.

Stel ne zaman yapılmıştır? Eski çağlara ait tasvirlerle bezenmiş olmasına rağmen Hellenistik-Roma dönemine ait bir eserdir. Bu özellikle altar önündeki kurban sahnesinde belli olmaktadır. Aynı zamanda stel bu dönemde de eski doğu tasarımındaki tanrı betimlemesinin kökeninin hala kullanılmış olduğunu göstermektedir.