Kutsal Alan – Araştırma Tarihi

19. yüzyılda birçok Imperium Romanum`un kuzeybatı eyaletlerine ait, Iuppiter Dolichenus`un Roma din tarihi için önemli olan, yazıt ve betimleme buluntularının tanınmış olmasına rağmen tanrının memleketine olan ilgi henüz fazla ilgi görmemekteydi. 1907 yılında kuzey Suriye ve de Doliche`yi gezmiş olan Belçikalı büyük araştırmacı Franz Cumont Dülük Baba Tepesi`ni ziyaret edip orada Kutsal Alanın varlığını tahmin eden ilk kişidir. O zamanlar ağaçsız olan tepede henüz görülecek çok birşey yoktu ve Cumont`un 1917`de yayınladığı Suriye araştırmalarının sonucundan sonra araştırmalar devam etmemiştir.

Özellikle Roma Imparatorluğu`nun kuzey ve batı sınırlarından yoğun gelen bulguların sayesinde hızla Iuppiter Dolichenus için ilgi çoğalmaktaydı, ama yine de esas kutsal alan ve yükselme döneminde kültün rolü hakkında belirgin sonuçlar halen ortaya konulamamaktaydı. Tek istisnai durum, Dülük Baba Tepesi`ni 70`li yıllarından itibaren birçok kez ziyaret etmiş olan, Jörg Wagner`in yapmış olduğu araştırmalar olmuştur. Jörg Wagner`in araştırmalarının sonuçları, bunun altında önemli olan yeni buluntular da örneğin bir Kommagene`den kült yazıtı parçası veye kutsal alanın yakınında yer alan rahipler nekropolü de, 1982 yılında “Bonner Jahrbücher” sırasında yayınlanmıştır. 

Kutsal Alanın sistematik bir araştırması ilk 2001 yılında, Küçük Asya Araştırma Merkezi ile Gaziantep Arkeoloji Müzesinin birlikteliği içerisinde çalışma izni verildikten sonra Dülük Baba Tepesi`nde arkeolojik araştırmalar başlamıştır. Fakat çalışmaların ilk iki yılında arazinin Jeolojik araştırması gerçekleştirilmek istenmiş olsa da, fazla ağaçlık olmasından, fazla yüksek kalan kayalardan ve de tepede yer alan antenlerden dolayı bu araştırmalar pek fazla elverişli sonuçlar sunamamıştır. 

Bundan sonra 2003 yılında zirve alanında sistematik olarak arkeolojik kazılar başlamıştır. Bu çalışmalar bu tarihten beri genişletilerek ve sonuçlara vararak devam ettirilmektedir. Bu çalışmalar sonucunda Zirve Tepenin Demir Çağından Orta Hıristiyanlık dönemine dek tarihi hakkında sonuçlar ortaya konulabilmiştir.