Mimari

Kazı alanı birçok değişik duvar hatı ile tanımlanmakta: Demir Çağına ait abidevi kerpiç kiremit mimarisinin kırma taştan yapılmış kaidesi, Hellenistik ve Imparatorluk dönemlerine tarihli yapı düzenlerine ait yontma taşlı duvarlar ve de Geç Antik ile Erken Orta Çağı`na ait devşirme duvarlar yüz yıllarca buranın mimari tarihini ortaya koymaktadır. Genel kutsal alan yapısı Temenos duvarları ile sınırlandırılmış, ikili teraslar Dülük Baba Tepesi`ndeki kült merkezini bir grup benzer Küçük Asya-Kuzey Suriye bölgesinin Zirve- veya Tepe kutsal alanı ile beğlamaktadır. Buna ilaveten birçok sayıdaki süslü mimari parçalar ve dekor parçaları esas yapı bağlantılarının eksik ve genelde küçük parçalar halinde koruna gelmiş olmasına rağmen mimari Jüpiter-Dolichenus-Kutsal Alan`ının abideviliği hakkında bilgi vermektedir. Belgelenmiş yapı elemanlarının ve parçalarının buluntu çeşitliliği, özellikle I.S. 1. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilebilecek yoğun bir mimari genişlemenin Roma dönemi yapı- ve dekor formlarında hakim olduğunu göstermektedir. Burada Korinth Sütun başlıkları ve Pilaster başlıklar, Soffit bezemeli Arşitrav blokları ve Iyon düzenindeki Konsol Geison blokları, alışılmışın dışındaki ölçülerinden dolayı temsili bir erken Imparatorluk dönemine ait abidevi bir mimariye ait parçalar özel bir anlam taşımakta: bunlar büyük bir olasılıkla Prostylos olarak vurgulanmış, sütunlu cephesi ile Jüpiter Dolichenus tapınağını belirtmektedir. Plastik yumurta dizisi ile bezemeli Dor-Iyon düzenli sütun başlıkları ve de birçok sayıdaki Toscana düzenli sütun başlık parçaları aynı döneme ait daha büyük avlu alanlı dini merkezi, değişik salonlu mimari bir biçimlendirmeye somut belirtileri oluşturmaktadır. Hakim olan herbir yapı elemanın türsel çalışma teknikleri ve karakteristik dekor formları, Kutsal Alan`ın batı tarafları yakınlarındaki bir taş ocağından getirilmiş olan açık renk kalker taşından yapılmış olması ile işlerin yerel taş yontucu atölyelerini tanımaya yardımcı olmaktadır.

Orta Imparatorluk döneminde poligonal bazalt plakalarından yapılma bir kaldırım ile Kutsal Alanlarında büyük bir yenilenme biçimlendirmesi olmasına rağmen, yeniden yapılanmalardaki kullanılmış malzemelerde buluntulara göre belirgin bir şekilde gerileme gözlemlenmektedir. Ancak az sayıdaki bulunmuş olan küçük parçalara göre bir Trajan-Hadrian oluşum dönemi de ortaya konulabilir. I.S. 2. yüzyıl ortalarında da sınırlı alanda inşaat projeleri var olmuş olmalıdır. Evvela Geç Antoninus-Severius döneminde, daha doğrusu I.S. 2. yüzyılın 2. yarısı /I.S. 3. yüzyılın 1. yarısında büyük bir olasılıkla yeni bir yapılanmanın canlanması oluşmaktadır. Bunu bütün Kutsal Alan yüzeyinde yüzey buluntusu olarak ele geçen, birçok sayıdaki parçalar, ağırlıklı olarak Korinth veya Kompozit sütun başlıklarına ait Akanthus kırık parçalar kanıtlamaktadır. Tesisatı ve büyüklüğü, çok yönlü ve çok gösterişli Kutsal Alan ve dini mimarisi ile donatılmış olan Dülük Baba Tepesi`ndeki kült alanı, Jüpiter Dolichenus`un merkezi kutsal alanı doğu Akdeniz bölgesinde büyük yayılım göstermiş kült merkezleri sırasında – Hierapolis-Bambyke veya Heliopolis-Baalbek gibi – yer alabilmektedir.

Başvurulacak Kişi

PD Dr. Werner Oenbrink
Köln Üniversitesi Arkeoloji Bölümü
Albertus Magnus Platz
50923 Köln
Tel.: 0049 (0)221 470 3450
Fax: 0049 (0)221 470 5099