Antik Kent Alanındaki Yüzey Araştırmaları
„Doliche-Hellenistik ve Roma Dönemi Kuzey Suriye`de kentsel gelişim ve Kültürel Ortamı“ başlıklı proje kapsamında 2016 yılında antik kent alanında yoğun bir arkeolojik yüzey araştırması başlayacaktır. Antik kent alanı daha önceden sistematik yürümeyle incelenmemiştir. Humann ve Puchstein`ın 1882/1883`te Doliche antik kentinin teşhisinden beri Keber Tepe`deki yaklaşık 0,72 km2`lik alanın antik yerleşim alanının yer almış olması gerektiğine dair defalarca sadece tahmini söylentiler yapılmıştır. Böylelikle yazılı kaynaklara bağlı bilgi gelişiminin ve Doliche kent şekillenmesi hakkında bilginin ne kadar kısıtlı olduğunu burada belirtmek gerekir.
Keber Tepe`nin batısında günümüzün köy sınırları içerisinde yer alan Imparatorluk ve Bizans dönemine tarihli kaya nekropolü oldukça iyi bir şekilde araştırılmıştır. Antik kent alanı içerisinde iki Mitras tapınağının (link) yanında antik döneminin basınçlı su tesisatına, su sarnıcına, kısmı kaya oymalarına ve az sayıdaki duvar uzantı kalıntıları üst yüzeyden görünür durumdadır. Kaya nekropolünün bulunduğu alanda iki adet ve bir tane de Dülük Tren Istasyonu`nun inşası esnasında tespit edilmiş olan üç tane Hıristiyanlık döneminden kaya kilisesinin varlığı bilinmektedir.
2016 kazı döneminde yürütülecek olan yüzey araştırmaları esnasında yapılacak olan tespitler ile antik kentin değişik dönemlerdeki yayılım alanını ve kentin işlevsel şekillenmesini daha net ortaya koyabilecektir. Bu çalışmalarda öncelik yerleşimin süresi ve devamlılığı hakkındaki sorulara açıklık getirilmesi düşünülmektedir. Böylelikle yüzey buluntularının yayılım ve yoğunlaşmasına göre yerleşimin zamanla değişimi ve büyümesiyle aktivite alanlarını belirlenmesi sağlanabilir. Ayrıca bu yolla kent tarihi arkeolojik buluntuların değerlendirilmesi ile daha fazla aydınlık kazanabilecektir. Yerleşimin ne zaman başlamış olabileceği, MS 3 yüzyılda I. Šapur`un yaşatmış olduğu tahribat Doliche`nin yıkımında ne kadarı maddesel günümüze ulaşmış olduğunun tespiti ve ardından devam eden dönemlerde kentin bünyesinde yaşatmış olduğu değişiklikleri açığa çıkarmak tarihsel açıdan önemli adımlar olacaktır. Bu döneme tarihlendirilen buluntu malzemesinin (yoğunluğu, dağılımı vs.) incelenip, değerlendirilmesi oldukça önemli sonuçlara ulaştıracaktır. Yapılacak bu yüzey buluntuların değerlendirilmesi kentin işlevsel şekillenmesini de ortaya koyacaktır. Belirgin buluntuların büyük bir yoğunluk göstermesi bu bölgelerin kullanım amaçlarını belirlemede yardımcı olmaktadır: yanmış yanlış keramik veya büyük miktardaki metal ve cam cürüf buluntusu bir üretim atölyesine işaret edebilir veya günlük hayatta kullanılmış keramik, tesserae ve mermer duvar kaplamalarına ait parçalarının yoğun bir şekilde tek bölgede bulunması elit bir ev yapılaşmasının varlığına kanıt olabilir.
Yüzey buluntularının analizi temel alınarak Keber Tepe`nin güney yamacında Hellenistik ve Imparatorluk döneminde de ikamet mimarisinin yer alıp almadığı tespit edilebilinecek veya Geç Antik dönemde kentin buraya yayılımının olup olmadığı ortaya konulabilinecektir. Ayrıca Doliche`nin siyasal merkezinin Geç Antik veya Antik dönem sonrasında Keber Tepe`nin doğu yamacında da konumlandırılıp konumlandırılamaması da önemli bir sorudur çalışmaların cevaplandırması gereken. Bu tür sorularının çözümleri için bütün kullanım evrelerinin temsili malzeme analizlerinin nitelik ve nicelik açısından iyi bir değerlerndirmesi oldukça önemlidir.
Bilindiği gibi üst yüzeyde bulunan arkeolojik aletlerin dağılımı toprak altındaki bulgu durumunun yansıması değildir. Daha çok doğal ve antropolojik etkenler buluntuların konum ve pozisyonuna göre anlamlandırılabilinen sonuçlardır. Bu faktörlerin özenli bir analizi Doliche kent tarihi hakkında önemli sonuçlar ortaya koymaya destek olur. Yüzey araştırması çalışmalarından elde edilecek sonuçlar gelecekte yapılacak olan arkeolojik kazı çalışmalarının konumlanmasına yardımcı olacaktır. Yüzey araştırma çalışmalarının sonucunda buluntu verilerine göre sağlanacak Doliche`nin kent görüntüsü ileriki dönemlerde de kazı çalışmalarıyla kesinleştirilip, gerekli yerde düzeltilecektir.
Daha fazla bilgi için iletişim kurulabilinecek kişi:
