Epigrafi

Kommagene bilim dünyasında olduğu gibi kamuoyu için de sahip olduğu kültür varlıklarıyla ve özellikle kral I. Antiochos (MÖ 1. yüzyıl) dönemine ait, kraliyet hanedanlığının yazıtlarıyla ün yapmıştır. Bu grup yazıtların dışında Hellenistik Dönem`e ait yunanca yazıtlar oldukça az sayıda mevcut ve başka dillerde ise hiçyazıtbilinmemektedir. Roma Dönem`ine tarihlendirilebilinen yazıtların sayısı ise daha fazladır. Ama bunların da sayısı sınırlı kalmakta ve bu bölgenin sosyal ve politik hayatını yazıtlar üzerinden açıklığa kavuşturabilmek adına ne yazık ki doğa her zaman elverişli olmayabiliyor. Literatür kaynaklarının yokluğundan dolayı araştırmalar ve Keber Tepe ve teritoryumunda yürütülen arkeolojik çalışmalarının gerçekleştirildiği sezonlar sadece bu yerleşkenin gelişimini rekonstrüksiyonunu ortaya koyabilmek için önemli değildir. Aynı zamanda yeni epigrafik malzemenin de ortaya çıkarılabilinmesi ve böylelikle bölgenin toplumsal politikası, dini ve kültürel hayatının ayrıntılarını da aydınlatabilmek adına oldukça önemlidir.

Bu araştırma alanındaki epigrafik buluntularının bir kısmı, bölgenin incelenmesinin başlangıcından beri varlığı bilinen buluntulardır. Bir mermer plaka parçasında (ismi kaybolmuş) bir kişiyi anmaktaki, iki kurulun birbirine bağlı olduğu önemli bir makamdan bahsetmekte: Boule ve Demos. Bu mermer plaka parçası Doliche antik kentinde ve genel Kommagene`de sivil enstitülerin varlığını ıspatlayan ilk belge olmuştur. Bir diğer ilginç buluntu grubunu ise, üzerinde ΔΗΜΟϹΙΑ mühürlü olan (veya bunun için bir kısaltması), fayans parçaları oluşturmaktadır. ΔΗΜΟϹΙΑ kelimesinin üzerinde mühürlenmiş olan fayans buluntuları ve fayans mühürleri Yunan, Güney Italya ve Sicilya`nın çeşitli alanlarında yaygın olarak bulunmuştur. Bu kelime Polis`e ait olan bir fayans fırınına işaret edebilir veya fayans üretimine alternatif, belli bir umumi yapı için üretilmiş fayanslar olabilir. Doliche`nin fayans mühürleri ve çeşitliliği bu malzeme sınıfına daha iyi bir açıklama getirebilir ve kentin Imparatorluk dönemindeki ekonomisi hakkında daha ayrıntılı bilgi sunabilir.

 

Prof. Dr. Margherita Facella